Vandaag heeft gedeputeerde Mariëtte Pennarts bekend gemaakt dat Kasteel de Haar € 450.000 krijgt voor de restauratie van het interieur van het kasteel. Daarmee kan de langverwachte restauratie van woonverdiepingen in het kasteel daadwerkelijk beginnen.
Van 2001 tot en met 2011 is Kasteel de Haar gerestaureerd, met een grootse opening in juni 2011 tot besluit. De restauratie was ‘klaar’, omdat het geld schoon op was. Maar het interieur van het kasteel toont nog altijd sporen van de verzakkingen van de vorige eeuw. Dat is niet alleen jammer wegens de grote monumentale waarde, maar tevens voor de bezoekers van het kasteel die graag ook de bovenverdiepingen willen bekijken. Na de interieurrestauratie kunnen ook die verdiepingen voor het publiek worden opengesteld.
Het interieur van het kasteel
De afgelopen decennia is het hoofdgebouw van Buitenplaats Kasteel de Haar, het kasteel zelf, beschadigd als gevolg van verzakkingen. De gevolgen hiervan zijn in het gehele gebouw zichtbaar. Met name het verzakken van de Riddertoren en de Gevangentoren hebben tot veel gevolgschade geleid. Bovendien is de afgelopen decennia waterschade ontstaan als gevolg van lekkages. Ook deze schade is in veel vertrekken zichtbaar. Verder is er schade aan textiel als gevolg van UV in het licht: wandbespanningen, gordijnen en vélouté-behang zijn ernstig verkleurd of gedeeltelijk vergaan.
Met de subsidie van de Provincie Utrecht zullen slaapkamers, badkamers, trappenhuizen, bediendenkamers, linnenkamers en gangen onder handen worden genomen. Hierbij zal worden gewerkt aan het scheurherstel in muren, vloeren en plafonds, aan het herstel van natuurstenen vloeren en tegelwerken, lambrisering, cassetteplafonds en parketvloeren en aan het herstellen van de historische afwerkingen zoals schilderwerk, wandbespanningen en stoffering, waaronder de oorspronkelijke gordijnen en behang.
Geschiedenis van de restauratie
Dat Kasteel de Haar nodig gerestaureerd moest worden, was al sinds de jaren ’60 duidelijk. Door o.a. een te zwaar dak en verzwakt middeleeuws metselwerk waren grote scheuren in de muren ontstaan. In de jaren ’90 werden de eerste reddingsplannen voor De Haar opgesteld, maar het duurde nog tot 2001 voordat daadwerkelijk kon worden begonnen met het werk. Eerst werden de bijgebouwen gerestaureerd, om voldoende ervaring op te kunnen doen voor het echte werk.
In 2002 werd een poging gedaan de verzakking van het kasteel tegen te gaan, maar die mislukte op dramatische wijze. De Riddertoren scheurde los van het kasteel en zakte steeds verder scheef. De toren werd ingesnoerd in een metalen korset en zo bleef hij staan, terwijl naar een oplossing werd gezocht. Drie jaar later lukte het wel, de toren stond nog steeds een beetje scheef maar verzakte niet verder.
In 2006 begon de daadwerkelijke restauratie van het kasteel, stukje bij beetje werd de buitenkant gerestaureerd. Muren, metselwerk, daken en luiken; alles werd aangepakt. Al snel bleek dat niet alleen de Riddertoren een nieuwe fundering nodig had, het hele kasteel moest op palen. Een bestaand kasteel op bijna 500 palen zetten is niet eenvoudig; door alle muren moesten onder het straatniveau dikke balken getrokken worden met aan beide uiteinden de palen, waar de muren nu op steunen.
Ondertussen ging de restauratie van de buitenkant van het kasteel gewoon door en vanaf 2008 werd ook de binnenkant gedeeltelijk gerestaureerd. Hier lag de nadruk op de ruimtes in het souterrain en op de beletage. Doel was niet alles als nieuw te maken, maar om het huidige beeld van een honderd jaar oud kasteel te bewaren. Dit gebeurde net als de buitenkant stukje bij beetje, want het kasteel is al die tijd gewoon open gebleven voor publiek.